Без јасен победник на изборите во Бугарија

Политичкиот ќорсокак во Бугарија веројатно ќе продолжи откако не се појави јасен победник од националните избори во недела – на вторите избори за земјата за три месеци

Десноцентристичката партија ГЕРБ на поранешниот премиер Бојко Борисов трча рамо до рамо со „Има таков народ“ – на Слави Трифонов.

Во моментов, социјалистите се на трето место, а по нив е антикорупциската партија Демократска Бугарија. Движењето за права и слободи (ДПС), етничка турска партија, е на петтото место, а „Исправи се! Мафијата надвор! е на шестото место.

Предвременото гласање беше свикано по претходните неубедливи избори во април, по што ниту една партија не успеа да добие доволно поддршка за да формира мнозинство, но на крајот го отстрани Борисов од премиерската функција и го оспори формирањето на привремена влада. Додека партијата на Борисов се покажа како најголема на последното гласање, освојувајќи 26 отсто од гласовите, сега таа е засенета.

Политичките набљудувачи велат дека блиските резултати од неделата веројатно ќе бидат предизвик за двете водечки партии.

„Исто како и по гласањето во април, очекувам да видам многу расцепкан парламент во кој нема ниту една партија што може самостојно да формира кабинет“, рече Геновева Петрова, бугарски социолог и извршен директор на „Алфа рисрч“.

ИТН, предводен од популарниот ТВ-презентер Трифонов, се бори да стави крај на децениската доминација на Борисов во бугарската политика и се појавува во подобра позиција за формирање кабинет. Поранешниот пејач се очекува да побара поддршка од двете мали партии за борба против корупцијата, Демократска Бугарија и Исправи се!Мафијата надвор! кои добија интензитет за време на огромниот бран антивладини протести минатата година.

Сепак, таквиот сојуз не би претставувал мнозинство во парламентот, собирајќи помалку од 42 отсто од гласовите.

Ружа Смилова, професор по политички науки на универзитетот во Софија, рече дека Трифонов најверојатно ќе се обиде да формира малцинска влада, но исто така предупреди дека тоа може да биде тешка задача.

„Дури и ако ИТН ги здружи силите со партиите што протестираат, тие сепак не успеваат да освојат мнозинство во парламентот“, рече Смилова.

„Трифонов можеби ќе треба да побара поддршка за специфични политики од традиционалните партии, со кои досега одбиваше да работи“.

Досега, Борисов не ги коментираше резултатите од прогнозата, а Трифонов се очекува да даде изјава в понеделник. Двајца од заменик-претседателите на ГЕРБ изјавија дека ИТН планира да формира влада која „одбива да преземе политичка одговорност“ и предвидува продлабочување на политичката криза.

„Нема шанса за успешна влада во следните месеци, па дури и со години“, објасни Тома Биков, еден од заменик-претседателите на ГЕРБ.

Во објава на Фејсбук, Трифонов го опиша гласањето како „добар ден за бугарската демократија, затоа што бевме сведоци на најслободните и најправедните избори“.

Крај на една ера – или почеток на поголема вознемиреност?

Партијата на Борисов е на власт поголемиот дел од последната деценија и се бори со „заби и нокти“ да ја задржи поддршката бидејќи ја загуби функцијата премиер по неубедливото гласање во април.

Политичар, поранешен пожарникар и телохранител, тој се етаблираше како близок сојузник на западните лидери во Брисел и се позиционираше како сигурен партнер во Европската народна партија – истото широко политичко семејство на кое германската канцеларка Ангела Меркел и претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен.

ЕУ продолжува во голема мера да замижува на корупциските скандали во Бугарија, кои често се поврзани со европски фондови што паѓаат во рацете на бугарската мафија и моќни олигарси, како и на прашањата за владеењето на правото што влијаат на слободата на медиумите

Додека Борисов успеа да ја надмине политичката бура поттикната од антивладините протести минатата година, популарноста на ГЕРБ претрпе сериозен удар во пресрет на гласањето поради откритијата на привремената влада за наследството на партијата. ГЕРБ ги негираше обвинувањата, кои вклучуваат обвинувања за злоупотреба на државни средства и прислушување на опозициски политичари.

Згора на тоа, Министерството за финансии на САД минатиот месец санкционираше неколку влијателни Бугари и десетици организации поврзани со нив за нивната наводна вмешаност во корупција.

„Првичните резултати покажуваат дека ова ќе бидат први парламентарни избори што Борисов официјално ќе ги загуби“, рече Смилова.

„Никој не би сакал да владее заедно со ГЕРБ, бидејќи тоа би било еднакво на политичко самоубиство“.

„Не е важно која партија технички ќе победи на изборите во недела“, рече таа во едно интервју.

„Очекувам да видам анти-ГЕРБ коалиција, резултат што ќе го означи почетокот на крајот за Борисов“.

Дури и ако политичките партии успеат да формираат нова влада и да избегнат предвремени избори, упатените предупредуваат дека парламентот сепак ќе биде нестабилен со шесте партии толку поделени и се претпазливи во однос на ветувањата на Трифонов за ослободување на земјата од корумпираните политички елити и политичари.

„Дури и ако Трифонов успее да формира влада, неговиот живот може да биде прилично краток“, рече Смилова.

„Можеби ќе завршиме со тоа дека еден популист го заменуваме со друг“.