Светот по војната: Три сценарија

Во третиот месец од руската агресија во Украина, се уште не е јасно како ќе заврши војната. Но, експертите се согласуваат дека светскиот поредок ќе биде поинаков.

Руската инвазија врз Украина предизвика домино ефект кој трајно ќе го промени европскиот поредок, а некои велат дури и светот. Но, насоката во која ќе одат камењата не им е сосема јасна дури и на искусните аналитичари.

Der Standard објавува три сценарија:

Русија победи – сценарио 1

Експертите не се едногласни околу тоа како би можел да изгледа успехот на руските вооружени сили на бојното поле. Дури и само затоа што целта на цинично наречената „специјална операција“ на Москва во Украина е нејасна. Не можеме да зборуваме за „деназификација“, како што сака претседателот Владимир Путин, поради недостигот на нацисти во владата во Киев.

Окупирање огромни области на источна Украина, заземање на брегот на Црното Море се до Приднестровје или протерување на владата на претседателот Владимир Зеленски во странство – сето тоа Путин може да го продаде како победа за да ја оправда инвазијата.

Ако украинската влада навистина биде соборена и заменета со проруски режим, Европската унија и САД ќе се најдат во долготрајна економска војна со Русија. На западните сојузници ќе им биде тешко да одржат строги санкции против Москва, а Кремљ најверојатно ќе одговори со кибер напади и изнуда поради снабдувањето со нафта и гас, пишуваат Лијана Фикс и Мајкл Кимаге од Германскиот Маршалов фонд за надворешни работи.

Под притисок на казнените мерки, Москва може уште појасно да се сврти кон Кина. Раководството во Пекинг ќе се соочи со дилема: да обезбеди економска, а можеби и воена помош за своите пријатели во Москва, а за возврат да се откаже од западниот извозен пазар од кој толку многу профитира?

Кина и САД, исто така, би можеле да формираат меѓусебно договорено партнерство за одржување на рамнотежата на моќта во светот: Џуд Бланшет од Центарот за стратегиски и меѓународни студии (CSIS) опишува дека Пекинг и Вашингтон имаат воена корист еден од друг – само поради нивната географска карактеристиките се „грб со грб“ и не треба да се расправаат за заедничка граница, туку да му ја докажат на надворешниот свет својата моќ во насока на другата страна.

Поделена Украина – сценарио 2

Владимир Путин може да биде задоволен ако проруските „народни републики“ Луганск и Доњецк, исто така, бидат признати од Киев како такви и повеќе не се дел од Украина. Копнената врска преку Мариупол со полуостровот Крим, веќе припоена во 2014 година, би можела да биде одземена од суверената држава за време на преговорите.

Според Андреас Хајнеман-Грудер од Универзитетот во Бон, таквите разговори – на крајот од кои има одржлив прекин на огнот – може да се одржат само „кога двете страни се исцрпени“. Тоа значи дека „не може да се очекуваат теренски достигнувања, откритија или враќање“, напиша професорот.

Во случај на поделена Украина, Киев ќе има потреба од надворешни безбедносни гаранции. Кина би можела да се приклучи на улогата на миротворец бидејќи од една страна е сојузник на Русија против САД, а од друга има блиски економски врски со Западот, пишува Хајнеман-Грудер.

Таквата поделба како на медитеранскиот остров Кипар може да стане реалност. Таму Турската Република Северен Кипар, окупирана од Турција, е призната само од Анкара, но окупацијата не може да го спречи пристапот на Република Кипар во ЕУ, исто како што руската окупација на Истокот веројатно не можеше да го спречи пристапот на Украина во ЕУ или НАТО. Демилитаризираната зона меѓу украинскиот и рускиот дел може да биде контроирана од ОН.

Украина победува – сценарио 3

Набргу по руската инвазија, стана јасно дека Кремљ направил голема грешка: тие многу ја потцениле подготвеноста на украинското население и на украинската армија за борба. Москва презеде ослободителна мисија, но самиот народ на Украина жестоко ја отфрла.

Со помош на залихи со оружје Киев можеби ќе може да ги одбие напаѓачите. Под притисок на санкциите и во отсуство на воен успех, Владимир Путин може да ја загуби поддршката од Русите. По завршувањето на војната, обновата на Украина ќе стане невозможна задача за САД, НАТО и ЕУ, пишуваат Лијана Фикс и Мајкл Кимаге во Форин полиси.

Шокот од војната на Европа на сопствениот континент може да доведе до зголемување на европската воена моќ, пишуваат Метју Бароуз и Роберт А. Менинг од Атлантскиот совет. Не би било изненадувачки ако француските „Force de Frappe“ (воени ударни сили) станат европски застрашувачки средства против Русија и другите нуклеарни сили – вклучувајќи ги Германија и Британија.

Што ќе се случи со Русија откако Путин ќе ја загуби власта е нејасно. Земјата може да се распадне, особено во Северен Кавказ, или да стане воена диктатура. Томас Рајт од тинк-тенкот Брукингс пишува: „Ние сме на почеток на нова ера. Почетокот може да биде опасен“.