Дали падот на вредноста на криптовалутите му се заканува на финансискиот систем?

Биткоинот во вторникот падна под 30.000 долари за првпат во 10 месеци, а според податоците на сајтот CoinMarketCap, криптовалутите изгубиле речиси 800 милијарди долари од пазарната вредност во изминатиот месец, бидејќи инвеститорите се загрижени за затегнување на монетарната политика.

Во споредба со последниот циклус на затегнување на политиката на ФЕД, кој започна во 2016 година, криптовалутите се многу поголем пазар, што предизвикува загриженост за нивната приврзаност кон остатокот од финансискиот систем, пишува во својата економска анализа, Ројтерс.

Колку е голем пазарот на криптовалути?

Во ноември, најпопуларната криптовалута, биткоинот, достигна историски максимум од повеќе од 68.000 долари, со што вредноста на крипто-пазарот достигна 3 трилиони долари, според CoinGecko. Бројката во вторникот веќе беше 1,51 трилиони долари.

Биткоинот претставува речиси 600 милијарди долари од таа вредност, проследен со етериум со пазарна капитализација од 285 милијарди долари.

Иако криптовалутите уживаат експлозивен раст, пазарот сè уште е релативно мал.

Американските берзи, на пример, вредат 49 трилиони долари, додека Асоцијацијата на индустријата за хартии од вредност и финансиски пазари ја постави извонредната вредност на американските пазари со фиксен приход на 52,9 трилиони долари на крајот на 2021 година.

Кој поседува и тргува со криптовалути?

Криптовалутите започнаа како феномен на малопродажба, но институционалниот интерес од страна на берзите, компаниите, банките, хеџ фондовите и заедничките фондови рапидно расте.

Иако е тешко да се добијат податоци за односот на малопродажните и институционалните инвеститори на крипто-пазарот, Coinbase, најголемата светска берза за криптовалути, соопшти дека во четвртиот квартал, институционалните и малопродажните инвеститори поседувале по околу 50% од средствата на нејзината платформа.

Нејзините институционални клиенти истргувале 1,14 трилиони долари во криптовалути во 2021 година, во споредба со само 120 милијарди долари во 2020 година, соопшти Coinbase.

Поголемиот дел од биткоини и етериум во оптек ги чуваат неколкумина избрани. Во октомврискиот извештај од Националното биро за економски истражувања (NBER) се вели дека 10.000 инвеститори во биткоин, физички и правни лица, контролираат околу една третина од пазарот на биткоини, а 1.000 инвеститори поседуваат приближно 3 милиони биткоин токени.

Според студија на Универзитетот во Чикаго, до 2021 година, приближно 14% од Американците инвестирале во дигитални активи.

Дали падот на криптовалутите може да му наштети на финансискиот систем?

Иако целокупниот криптопазар е релативно мал, Федералните резерви на САД, Министерството за финансии и Меѓународниот одбор за финансиска стабилност ги идентификуваа стабилните монети – дигитални токени врзани за вредноста на традиционалните средства – како потенцијална закана за финансиската стабилност.

Стабилните монети најчесто се користат за олеснување на трговијата со други дигитални средства. Тие се поддржани од средства што може да ја изгубат својата вредност или да станат неликвидни за време на пазарниот стрес, а правилата и обелоденувањата поврзани со овие средства и правата на инвеститорите за откуп се нејасни.

Ова може да ги направи стабилните монети ранливи на губење на довербата на инвеститорите, особено во време на стрес на пазарот, велат регулаторите.

Ова се случи во понеделникот, кога TerraUSD – главна стабилна криптовалута, ја прекрши својата обврзаност кон доларот во сооднос 1: 1 и падна на 0,67 долари, според CoinGecko. Овој потег делумно придонесе за падот на биткоинот.

Иако TerraUSD ја одржува својата врска со доларот преку алгоритам, одливот на средства од инвеститорите на стабилни монети кои чуваат резерви во средства како што се готовина или комерцијални хартии од вредност може да се прошири на традиционалниот финансиски систем, предизвикувајќи стрес во овие основни класи на средства, тврдат регулаторите.

Како што се повеќе и повеќе компании се вклучени во перформансите на криптовалутите и традиционалните финансиски институции се повеќе се вклучени во оваа класа на средства, се појавуваат други ризици, велат регулаторите. Во март, на пример, вршителот на должноста контролор на валутата (Comptroller of the Currency) предупреди дека банките би можеле да бидат попречени од криптовалутите и незаштитените криптовалути, со оглед на тоа што имаат малку историски податоци за цените.

Сепак, регулаторите генерално се поделени околу степенот на заканата што ја носи падот на вредноста на криптовалутите за финансискиот систем и економијата пошироко.